„Dzień świętokrzyski” to I część projektu, prezentację kolejnych regionów zaplanowano na kwiecień i czerwiec 2015 roku.
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kajetanowie jest 10-oddziałową wiejską szkołą. Średnia liczba uczniów w ostatnich latach to około 150 osób. Pomysł wspólnego działania zrodził się w 2012 r, kiedy szkoła obchodziła 50-lecie istnienia. Zaangażowanie nauczycieli, uczniów i rodziców (absolwentów szkoły) zaowocowało pięknym jubileuszem, pamiątkową księgą, nadaniem imienia i sztandaru szkole. Wówczas powstał pomysł wspólnej integracji całego lokalnego środowiska. Efektem było zorganizowanie festynów rodzinnych z okazji Dnia Dziecka pod hasłem „BAW SIĘ Z NAMI BEZ NAŁOGÓW”. Festyny odbyły się w 2013 i 2014 roku, kolejny planowany jest na 2015. To okazja do zaprezentowania dorobku szkoły na forum lokalnym.
20 listopada 2014 roku odbył się „Dzień świętokrzyski”,w którym udział wzięli wszyscy uczniowie, a także ich rodzice i dziadkowie.
Najmłodsi przygotowali tańce regionalne, rodzice uszyli stroje, starsi uczniowie przygotowali scenki rodzajowe oraz przepyszne przysmaki świętokrzyskie, którymi częstowali gości. Pochwały rodziców i dziadków były najlepszą nagrodą. Wszyscy uczniowie i nauczyciele zostali podzieleni na grupy i każda z nich dostała zadania do wykonania. Klasy 0 – III wraz z wychowawcami odpowiadały za przygotowanie tańców, śpiewu, recytacji. Wychowawcy inspirowali rodziców do pomocy w wykonaniu potrzebnych strojów i dekoracji.
Nauczyciele klas IV – VI o raz I – III gimnazjum, opiekunowie samorządów uczniowskich SP i gimnazjum pomagali uczniom w wyszukiwaniu wiadomości na temat regionu święto-krzyskiego, tradycyjnych potraw, gwary, koordynowali przygotowania do „Dnia świętokrzyskiego” w ramach projektu: „Poznajemy regiony Polski”. Projekt ten odpowiada na zainteresowania uczniów, ponieważ pomysł i tytuł projektu jest wspólnym dziełem samorządów uczniowskich obu szkół, rodziców i nauczycieli.
W działanie było zaangażowanych około 100 uczniów, 20 nauczycieli, 7 pracowników obsługi oraz około 50 rodziców.
DO KOGO DOBRA PRAKTYKA JEST SKIEROWANA? KTO MOŻE REALIZOWAĆ DOBRĄ PRAKTYKĘ?
Spis Treści
Dobra praktyka realizowana w naszej szkole może być skierowana do małej szkoły podstawowej, gimnazjum, czy też nawet w okrojonej wersji dla przedszkolaków i ich rodziców. W naszym przypadku zaangażowaliśmy dzieci z „zerówki”, uczniów klas I – VI szkoły podstawowej, a także gimnazjalistów. Każda grupa uczestników otrzymała zadanie dostosowane do jej możliwości.
Nasz projekt jest wart polecenia innym, ponieważ:
- Uczniowie, pracując w zespołach poszerzają swoją wiedzę o regionach Polski, przy okazji świetnie się bawiąc.
- Rodzice (wspierając dzieci w działaniach) dostrzegają inną niż dydaktyczna stronę szkoły, chętnie włączają się w kolejne projekty.
- Nauczyciele, realizując projekty wspólnie z uczniami i ich rodzicami, odkrywają różnorodne talenty swoje, wychowanków i ich rodzin.
CO OSIĄGNĘLIŚMY DZIĘKI ZASTOSOWANIU DOBREJ PRAKTYKI? CO UDAŁO SIĘ POPRAWIĆ, JAKIE PROBLEMY ROZWIĄZAĆ? NASZ NAJWIĘKSZY SUKCES.
Dzięki zastosowaniu dobrej praktyki osiągnęliśmy założony cel: większe zaangażowanie uczniów i rodziców w życie szkoły. Szkoła nie jest już postrzegana tylko jako miejsce zdobywania wiedzy. W szkole można rozwijać swoje zainteresowania „pozanaukowe”, poznawać siebie, koleżanki i kolegów, rodziców i nauczycieli z zupełnie innej strony: cichy i nieśmiały kolega potrafi świetnie zagrać rolę w scence rodzajowej, pani „od polskiego” pomoże wyhaftować ciekawy wzór, a pani „od matematyki” zna superprzepisy na lokalne przysmaki. Tata kolegi zna supersposób na lepienie pierogów i tak dalej. Powstają inne, głębsze więzi i atmosfera w szkole zmienia się na lepsze.
SPOSÓB WDROŻENIA PRAKTYKI. KROK PO KROKU JAK DOBRA PRAKTYKA BYŁA REALIZOWANA.
Organizowane w naszej szkole od dwóch lat festyny z okazji Dnia Dziecka to sprawdzony i dobry pomysł na integrację środowiska lokalnego. Jednak cały czas czuliśmy niedosyt współpracy między uczniami, rodzicami i nauczycielami. Dokonując ewaluacji po zeszłorocznej uroczystości, słuchając uważnie spostrzeżeń uczniów i ich rodziców, postanowiliśmy coś zmienić. Wspólnie wymyśliliśmy i opracowaliśmy plan współdziałania na cały rok szkolny w ramach projektu „Poznajemy regiony Polski”. Efekt finalny tego projektu zostanie zaprezentowany szerszemu gronu podczas czerwcowego festynu w 2015 roku. Projekt daje możliwość wykazania się pracowitością, pomysłowością oraz błyskiem swoich talentów wszystkim zainteresowanym uczniom, rodzicom, nauczycielom. To właśnie uczniowie gimnazjum po festynie w 2014 roku zapragnęli wykazać się większym zaangażowaniem, chcieli oprócz zapewnienia nagłośnienia i obsługi kawiarenki pokazać swoje możliwości, podzielić się swoimi umiejętnościami z różnych dziedzin życia, działać w grupie, lepiej się poznać podczas wspólnego działania, a przede wszystkim dobrze się bawić.
Pierwszy etap realizacji projektu polegał na podzieleniu wszystkich na mniejsze zespoły i przydzieleniu zadań. Klasy najmłodsze 0 – III odpowiadały za taniec, piosenkę i wiersz, opiekunami tej grupy uczniów byli wychowawcy, klasy IV – VI miały wyszukać informacje na temat tradycji, obyczajów, opiekę nad nimi sprawowali wychowawcy oraz polonistka, uczniowie najstarsi w szkole, czyli gimnazjaliści, wraz ze swoimi wychowawcami i pozostałymi nauczycielami odpowiadali za prezentację stroju regionalnego, gwary oraz przygotowanie potraw. Następnie zostały wybrane regiony, o których chcemy pozyskać więcej informacji. Wspólnie zdecydowano, że pierwszy będzie region świętokrzyski – najbliższy naszym sercom. Ustalono datę prezentacji na 20 listopada 2014 roku i rozpoczęliśmy przygotowania do „Dnia świętokrzyskiego”.
Do prezentacji uczniowie z pomocą nauczycieli i rodziców przygotowywali się prawie dwa miesiące. Nie było w szkole ucznia czy nauczyciela niezaangażowanego w realizację projektu. Przygotowania, tzn. nauka tańca, wyszukiwanie informacji, przygotowanie krótkich scenek obyczajowych, śpiewanie piosenek, wykonanie dekoracji, wywiady z osobami starszymi, pozyskiwanie różnych ciekawych eksponatów, strojów regionalnych przysporzyło uczniom dużo dobrej zabawy i było sposobem poszerzenia wiedzy na temat regionu świętokrzyskiego. Uczniowie chętnie współpracowali z opiekunami, nie prześladowało wrażenie ich poczucie, że zostając po lekcjach w szkole marnują czas. Rodzice włączyli się w szycie strojów dla młodszych uczniów oraz kompletowanie strojów regionalnych dla uczniów starszych, służyli radą – cennymi wskazówkami podczas gotowania, pomagali robić dekoracje.
Dzień podsumowania współpracy uczniów, rodziców i nauczycieli był barwny, ciekawy i pouczający. Rozpoczęły go występy najmłodszych, tzn. klas 0 – III. Zaprezentowali oni dwa tańce: „Kare konie” i „Ze szczytu Łysej Góry”, dwie piosenki: „Da moja Łysico” oraz „Świętokrzyskie, jakie cudne”, na koniec uczennica klasy II wyrecytowała gwarą świętokrzyską wiersz „Piękno jest Łysica”.
Uczniowie klas IV – VI prezentowali wybrane obyczaje świętokrzyskie, a uczniowie gimnazjum gwarę świętokrzyską oraz strój regionalny. Pokaz rozpoczął się od przygotowanej prezentacji multimedialnej, w której przedstawiono obyczaje związane z Wielkanocą (malowanie jaj, dawanie „śniegustów”), obyczaje związane ze żniwami: na rozpoczęcie żniw – zażynki (odegrali scenkę opowiadającą o tym, jak gospodyni podejmuje żniwiarzy poczęstunkiem w czasie pracy), dożynki – zaprezentowali wieńce dożynkowe, wróżby podczas andrzejek i katarzynek, obyczaje związane z Bożym Narodzeniem: zbieranie przez chłopców orzechów i słodyczy przed wigilią i ich psoty, tradycyjny pierwszy snop zboża przynoszony do chaty po żniwach na Boże Narodzenie, jarmark świętokrzyski – sposób targowania się, odegranie scenki z kupowaniem konia, świętokrzyskie zagłębiem ceramiki – scenka z lepieniem naczyń.
Gimnazjaliści zaprezentowali ciekawe słowa, typowe dla naszej gwary i wyjaśnili ich znaczenie, a także dokładnie opisali i zaprezentowali strój damski i męski. Na koniec wysłuchaliśmy wywiadu przeprowadzonego przez ucznia gimnazjum z jedną ze starszych mieszkanek naszej wsi o życiu dawniej i dziś, o strojach, jakie noszono, obyczajach i tradycjach, jakich przestrzegano.
Prezentacja regionu świętokrzyskiego zakończyła się degustacją potraw regionalnych, przygotowanych dzień wcześniej przez uczniów gimnazjum pod okiem nauczycieli i rodziców. Były to: zalewajka świętokrzyska, zupa pokrzywowa, kugiel, smalec ze skwarkami, racuchy, szarlotka świętokrzyska, ciasteczka kruche oraz przystawki przyniesione z domu przez rodziców z domowych spiżarni. Środowisko lokalne chętnie współpracowało ze szkołą, a było to główne założenie projektu. Mieszkańcy pomagali w znalezieniu starych strojów, w dekoracji sceny, służyli wszelką pomocą i radą, wypożyczyli chętnie eksponaty do sali jadalnej, które wszyscy podziwiali podczas poczęstunku, nierzadko zgadując ich przeznaczenie.
CO JEST POTRZEBNE DO REALIZACJI DOBREJ PRAKTYKI (PIENIĄDZE, CZAS, JAKIE OSOBY, CO JESZCZE)?
Najważniejsze są: chęć zrobienia czegoś inaczej, wiara w to, że się uda nawet wtedy, gdy wymaga to większego zaangażowania, umiejętność włączenia w działanie lokalnej społeczności, władz gminy, sojuszników szkoły, przyjaciół.
CO JESZCZE MOŻNA BYŁOBY ZROBIĆ DODATKOWO, Z PUNKTU WIDZENIA NASZYCH DZISIEJSZYCH DOŚWIADCZEŃ? CZY KOGOŚ JESZCZE WŁĄCZYĆ DO REALIZACJI?
Patrząc z dzisiejszej perspektywy, nasuwa nam się myśl, żeby do kolejnych części projektu zaangażować większą ilość sponsorów i przyjaciół szkoły, którzy mogliby ufundować nagrody dla najbardziej zaangażowanych uczestników projektu projektu.