Pasożyty – rodzaje

Pasożyty to żywe organizmy, które nie mogą żyć autonomicznie w środowisku, ale potrzebują, w celu życia, rozwoju i rozmnażania się, organizmu należącego do innego gatunku, określonego „żywiciela”, człowieka lub zwierzęcia (albo warzywa), na którym lub w którym przebywają, przyjmując schronienie, korzyści i pożywienie, zwykle ze szkodą dla samego żywiciela, który ponosi szkody biologiczne.

Termin „pasożyt” pochodzi z greckiego, ze związku przedrostka para = blisko, z rzeczownikiem sitos = jedzenie, aby wskazać, kto karmi się innym, a dokładnie w naszym przypadku, kto karmi się kosztem innej żywej istoty. Wśród pasożytów żyjących poza żywicielem (ektopasożyty, z greckiego ektòs = na zewnątrz) znajdują się pchły, wszy, kleszcze, roztocza, pijawki, podczas gdy wśród pasożytów żyjących wewnątrz (endopasożyty, z greckiego èndon = wewnątrz) innego organizmu znajdują się pasożyty jelitowe, które mogą zarażać również człowieka, a czasami mogą migrować z jelita do innych organów, uszkadzając je.

Pasożyty jelitowe dzielą się na jednokomórkowe (pierwotniaki, od greckiego proton = pierwszy i zoon = zwierzęcy) oraz wielokomórkowe (metazoa, od greckiego meta = dalszy i zoon = zwierzęcy); te ostatnie nazywane są ogólnie helminitami (od greckiego elmins = robak), lub robakami jelitowymi. Pasożytnicze robaki jelitowe człowieka dzieli się również na „robaki cylindryczne” lub nicienie (z greckiego nema = nici i eidés = formy) oraz „płaskie robaki” lub platelminty (z greckiego platys = płaskie).

W tym kontekście zajmiemy się w szczególności najczęstszymi i najbardziej rozpowszechnionymi wielokomórkowymi pasożytami jelitowymi, Ossiuri i tasiemcem, aby wyeliminować je za pomocą roślinnych suplementów o działaniu pasożytniczym, ale nieszkodliwym dla człowieka.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że na całym świecie około 3,5 miliarda osób cierpi na pasożytozę jelitową (chorobę wywoływaną przez pasożyty). Spośród nich 450 milionów to dzieci z objawowymi objawami klinicznymi: problem występuje bardzo często w wieku od 5 do 14 lat, ze względu na niedojrzały jeszcze i w pełni rozwinięty układ odpornościowy. Jednakże pasożytnictwo jelitowe może również występować u osób dorosłych, szczególnie tych, które znajdują się w szczególnie delikatnych warunkach immunologicznych, lub w środowiskach o złych warunkach sanitarnych, takich jak w krajach rozwijających się, gdzie pasożytnictwo jest problemem endemicznym, tj. zakorzenionym i stale obecnym.
Jednak pasożyty jelitowe nie powinny być uznawane za prerogatywę krajów ubogich: nawet w najbardziej rozwiniętych krajach Zachodu, w tym w naszych własnych, pasożyty jelitowe są bardziej rozpowszechnione niż możemy sobie wyobrazić, również z powodu zwiększonej mobilności populacji i wzrostu zjawisk migracyjnych.

Robaki jelitowe, takie jak Ossiuri, które krótko opiszemy, są raczej rozproszone, zwłaszcza wśród dzieci, które oprócz tego, że mają jeszcze niedojrzały układ odpornościowy, wykazują spontaniczne zachowania sprzyjające zarażeniu, takie jak zaniedbywanie normalnych zasad higieny i wkładanie do ust przedmiotów takich jak zabawki lub brudne ręce.
Do zarażenia przez pasożyty jelitowe mogą dochodzić na różne sposoby, ale na ogół dochodzi do nich poprzez przedostanie się pasożyta w postaci larwalnej lub poprzez spożycie jaj, poprzez spożycie surowego pokarmu, takiego jak surowe lub niedogotowane mięso lub ryby, lub skażonej żywności lub wody, takiej jak zaatakowane i źle umyte warzywa, lub poprzez kontakt z odchodami, odpadami i skażonymi przedmiotami, zwłaszcza jeśli ręce nie są często myte i dokładnie szczotkowane nawet pod paznokciami, a także są wnoszone do jamy ustnej brudne, jak to często czynią dzieci.

Pasożytoza jelitowa wywołuje objawy kliniczne, które zależą od rodzaju pasożyta i jego stadium rozwoju, lokalizacji i poziomu zarażenia, obrony immunologicznej osoby dotkniętej chorobą oraz innych zmiennych zawsze związanych z rodzajem pasożyta i jego cyklem życia.
Zazwyczaj, dla wielu pasożytów, organizm żywiciela nie wykazuje objawów o szczególnym nasileniu, które prowadziłyby do śmierci żywiciela, co również prowadziłoby do śmierci samego pasożyta, lub pasożyt posiada cykl życia, który kończy się przed śmiercią żywiciela. Zazwyczaj objawy są nieswoiste, tzn. wspólne również dla innych patologii i dlatego nie są łatwo wykrywalne, a ponadto są dość umiarkowane, często wpływają na układ żołądkowo-jelitowy, takie jak ból brzucha, zapalenie okrężnicy, nudności, zaparcia lub biegunka, swędzenie i podrażnienia na poziomie odbytu, itp.

Graviola

Najczęściej występującymi w naszym kraju, szczególnie wśród dzieci z powodów już ujawnionych, robakami jelitowymi są Ossiuri (Enterobius vermicularis, nicień lub robak cylindryczny), małe robaki o długości 4-6 milimetrów, które powodują zarażenie (oxyuriasis) poprzez spożycie ich jaj znajdujących się w środowisku, a szczególnie u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, przynoszących do ust zanieczyszczone ręce i/lub przedmioty.
Jaja, po spożyciu, docierają do jelita cienkiego, gdzie się wykluwają, uwalniając larwy, które migrują w kierunku okrężnicy (jelita grubego), gdzie osiedlają się przylegając do błony śluzowej jelita i stając się dorosłymi robakami w ciągu kilku tygodni. Na tym etapie dorosłe samice w nocy docierają do okolicy odbytu, gdzie składają do 20.000 jaj, migrując ponownie do wnętrza jelita. Obecność robaka, który powoduje zapalenie błony śluzowej jelita oraz okolicy odbytu i okołowierzchołkowej, można znaleźć w kale, a czasami w odbycie. Dokuczliwe objawy oksjuriozy występują głównie w nocy z silnym swędzeniem odbytu, czyli w miejscu, w którym stwierdza się stany zapalne oraz zmiany skórne i śluzówkowe spowodowane drapaniem, w wyniku czego dłonie i paznokcie są zanieczyszczone jajkami, co sprawia, że ryzyko samookaleczenia jest bardzo częste. Enterobius vermicularis jest szeroko rozpowszechniony na całym świecie, szczególnie w strefach umiarkowanych, a dotknięta nim populacja szacowana jest na około 500 milionów osób.

Tasiemiec

Innym wielokomórkowym pasożytem jelitowym jest tasiemiec, należący do platelmintów, czyli płazińce (z greckiego tanìa = taśma, bandaż), zwany również „tasiemcem”, odpowiedzialny za inwazję określaną jako tenisica. Do rodzaju Taenia należą liczne gatunki, ale te, które interesują gatunek ludzki to głównie trzy: Taenia solium, T. saginata, T. asiatica.
Żywicielem pośrednim Taenia solium jest świnia, a żywicielem końcowym – człowiek; dwa pozostałe gatunki mają za żywiciela pośredniego – bydło lub świnie i bydło, a żywicielem końcowym – zawsze człowiek, który może cierpieć z powodu zarażenia, żerując na surowym lub niedogotowanym mięsie tych zwierząt, zawierającym larwy robaka.
Po dotarciu do ludzkiego jelita, przylegają do jego ścian i zaczynają się rozwijać: Istotną cechą charakterystyczną tasiemca jest to, że jest to długi, płaski, podzielony na segmenty robak, zaopatrzony w początkową część niewłaściwie nazwaną głową (scolex), wyposażony w haki i przyssawki, którymi przylega do ścianek jelita; z scolexu pochodzą liczne przylegające do siebie segmenty o długości 1-1,5 cm (proglòttidae), które nawijają się wzdłuż jelita na znaczną długość, nawet kilka metrów, absorbując z jego zawartości składniki odżywcze, których potrzebuje pasożyt, ponieważ jest pozbawiony układu pokarmowego, usuwając je z żywiciela. Proglotyptydy są obupłciowe i samozapładniają się, wytwarzając jaja, które są emitowane wraz z odchodami, wraz z innymi dojrzałymi proglotyptydami załadowanymi jajami, które po umieszczeniu w środowisku naturalnym mogą zarazić inne osobniki.
W celu zdiagnozowania obecności tasiemca, który jest bardzo długo żyjący i może żyć wewnątrz żywiciela, jeśli nie interweniuje, nawet wiele lat, konieczne jest badanie kału, gdzie zwykle znajdują się zarówno jaja, jak i proglotyptydy.

Cykl życia tasiemca

Tasiemiec może powodować zaburzenia w układzie jelitowym, takie jak biegunka na przemian z zaparciami, bóle brzucha, czasami nudności lub wymioty, wydzielina z odbytu, jak również wywołujące u dotkniętej osoby poczucie osłabienia i zmęczenia pozornie bez motywacji, a także utratę masy ciała nawet przy odpowiedniej diecie, prawdopodobnie spowodowane przez niedobory witamin i minerałów. Czasami mogą pojawić się nerwowość, niepokój, zaburzenia snu, nadmierny głód, ból głowy lub inne subiektywne objawy.
Aby uniknąć zarażenia przez tasiemca, należy więc bardzo dobrze ugotować mięso lub zamrozić je na co najmniej 5 dni w temperaturze -30°C, lub na znacznie dłużej w zwykłej temperaturze -18°C domowych zamrażarek. Larwy nie są zabijane ani przez wędzenie, ani przez solenie, dlatego też kiełbasy mogą być również zagrożone, jeśli są produkowane z zanieczyszczonym mięsem, a także mogą być odporne przez ponad dwa miesiące w temperaturze 0°C.

W celu wyeliminowania robaków jelitowych z organizmu dotkniętego chorobą można stosować określone leki, które ze względu na ich toksyczność mogą być przyjmowane wyłącznie na receptę i po starannej kontroli medycznej.
Istnieją jednak rośliny o właściwościach pasożytobójczych, nawet w szerokim zakresie, które mogą być spokojnie wykorzystywane, ponieważ są wolne od szkodliwego wpływu na człowieka, a to pozwala na ich wykorzystanie zarówno jako adiuwantów do terapii farmakologicznej zalecanej przez lekarza, do eliminacji już utrwalonego pasożyta, jak i jako profilaktyka, nawet w powtarzających się cyklach, jeśli żyjemy w środowisku, w którym łatwo jest wejść w kontakt z czynnikami odpowiedzialnymi za zarażenie, takimi jak w przypadku tlenków, przedszkola i szkoły obowiązkowe.

GSE – Ekstrakt z nasion grejpfrutów

Wśród fitoterapeutów o aktywności pasożytniczej pamiętamy ekstrakt z pestek grejpfruta, który oprócz uznanych obecnie właściwości antybakteryjnych, przeciwgrzybiczych i przeciwwirusowych posiada również szerokie spektrum właściwości peptydowych, w tym działanie przeciwutleniające; posiada również pewnego rodzaju selektywność zdolną do oddziaływania na mikroorganizmy chorobotwórcze bez uszkadzania fizjologicznych, normalizując w ten sposób środowisko mikrobiologiczne flory jelitowej osobnika (mikrobioty). Bardzo skuteczne są również nasiona dyni, Cucurbita pepo, które zawierają kukułkę, składnik aktywny, któremu przypisuje się między innymi właściwości zdrowotne, w szczególności działanie przeciwrobacze, zwłaszcza przeciwko tasiemcowi. Cucurbitine, w synergii z innymi aktywnymi składnikami zawartymi w nasionach dyni, paraliżuje robaki, powodując ich oderwanie od ściany jelita, ułatwiając w ten sposób ich eliminację poprzez ewakuację, którą należy wspierać i stymulować za pomocą adiuwantowych roślin przeczyszczających, takich jak Cascara, lub innych roślin antrachinonowych, dla dorosłych, lub Manna, Frassinus ornus lub Manna Ash, dla dzieci.

Nasiona dyni

Grejpfrut i dynia są często kojarzone z grejpfrutem i dynią również inne rośliny, takie jak Tanaceto, które poprzez swoją zawartość thujone, działa poprzez wywieranie konwulsyjnego działania na pasożyty takie jak Ossiuri, które prowadzi je do śmierci w ciągu kilku dni. Klasycznym remedium na wermikalia jest również wyciąg z czosnku o znanej antybakteryjnej mocy, który jest również w stanie tłumić jaja tlenków, podobnie jak wyciąg z paznokci goździków, który jest również skuteczny przeciwko tasiemcowi. Wśród roślin obdarzonych siłą wermifuge możemy również znaleźć Graviola, Annona muricata, wyciąg z orzecha włoskiego Mallo, rzymski Absynt (Artemisia absinthium), mirrę, które tworzą niekorzystne środowisko dla pasożytów jelitowych.
W celu uzyskania większego kontrastu działania robaków jelitowych migrujących w okolicy odbytu, kremy oparte na tych samych roślinach wermifuge, o których już wspomniano, mogą być stosowane lokalnie, co utrudni, do tego stopnia, że uniemożliwi składanie jaj przez samice, zakłócając rozmnażanie się pasożyta, a tym samym ograniczając ryzyko samozarażenia. Ponadto obecność w składzie kojących i odkażających składników aktywnych, takich jak aloes, rumianek, awokado, jojoba, oleje kokosowe i masło Shea, zapewni lepszą higienę i stan lokalnego dobrego samopoczucia przeciwko dokuczliwościom powodowanym przez pasożyta.

Tanaceto

Ponieważ, jak już powiedzieliśmy, pasożytnicze fitoterapie są wolne od szkodliwego wpływu na organizm ludzki, pozwalają one na przeprowadzenie cykli spożycia nawet kilku miesięcy, ewentualnie powtarzanych kilka razy w ciągu roku, zarówno w celach profilaktycznych, jak i w celu zapewnienia całkowitego wyleczenia z zarażenia zarówno przez pasożyty, jak i przez ich jaja, które wykluwając się po pierwszym zabiegu, mogłyby określić powtarzające się nawroty. Zalecane jest również okresowe leczenie profilaktyczne, zwłaszcza w środowiskach zagrożonych, również poprzez podawanie konkretnych fitoterapii wszystkim osobom żyjącym w tej samej społeczności, aby uniknąć ewentualnego skażenia krzyżowego.

W przypadku innych rodzajów robaków jelitowych, mimo że opisane substancje fitoterapeutyczne mają dobre działanie pasożytnicze, ze względu na większą dotkliwość ich objawów, ponieważ mogą migrować do różnych organów, takich jak płuca lub wątroba, uszkadzając je nawet w poważny sposób, zaleca się natychmiastowe zwrócenie się do lekarza prowadzącego leczenie, który podejmie odpowiednią terapię danego przypadku, ewentualnie w połączeniu z terapią fitoterapeutyczną wspomagającą, jako adiuwanty, o powtórzenie ich kilkukrotnie w celu uniknięcia ryzyka nawrotu.