Istotą podjętego działania, włączającego uczniów, rodziców i nauczycieli było wykonanie na boisku szkolnym plansz do gier: wymalowanie ich trwałą farbą na bruku. Inicjatorami i pomysłodawcami tego zadania byli sami uczniowie, a ich projekt zyskał aprobatę rodziców i nauczycieli. Naszym głównym celem było, aby całe zadanie – od planowania, przez projektowanie aż po wykonanie gier – włączało i integrowało jak największą grupę uczniów, rodziców i nauczycieli. Ponieważ bezpośrednimi odbiorcami efektów pracy mieli być uczniowie, to oni mieli decydujący wpływ na zaprojektowanie wzorów, ich wybór oraz dobór kolorów farb użytych do malowania. Ogromną radość wśród naszych uczniów wzbudził już sam pomysł malowania na boisku prawdziwą farbą dużych wzorów, które będą wykorzystane do zabaw podczas przerw, na zajęciach z wychowania fizycznego i innych przedmiotów. Dużą rolę odegrał samorząd uczniowski, zbierając pomysły wśród uczniów, przeprowadzając ankiety i ogłaszając całej społeczności szkolnej wyniki głosowania, a także zespół RUN, który opracował szczegółowy harmonogram prac. Ostateczny projekt gier, po licznych konsultacjach ze wszystkimi uczniami naszej szkoły, wykonał zespół uczniów uczęszczających na zajęcia artystyczne „Dekoratornia” pod kierunkiem nauczyciela plastyki Artura Hejny. Uczniowie wykazali się niezwykłą wyobraźnią, powstało wiele ciekawych projektów, które zostały zebrane także podczas tych zajęć. Następnie we wszystkich klasach trwały konsultacje, które zakończyły się zatwierdzeniem projektów. Pomysły zaakceptowali również rodzice i nauczyciele.
Oto wstępny projekt:
0 listopada 2014 r. grupa 15 chętnych uczniów, rodziców i nauczycieli namalowała wzory na bruku, dzięki czemu obecnie uczniowie nie nudzą się na przerwach, gdyż mogą wspaniale bawić się, wykorzystując plansze. Ponieważ zostały one namalowane trwałą, specjalistyczną farbą, będą służyć uczniom przez kilka lat.
DO KOGO DOBRA PRAKTYKA JEST SKIEROWANA? KTO MOŻE REALIZOWAĆ DOBRĄ PRAKTYKĘ?
Spis Treści
Dobra praktyka dotycząca organizacji przestrzeni wokół szkoły może być skierowana do wszystkich typów szkół. Jedynym warunkiem realizacji naszego pomysłu jest posiadanie przez szkołę utwardzonego boiska. Dobór rodzaju plansz i gier musi być oczywiście dostosowany do wieku uczniów, którzy będą z nich korzystać.
CO OSIĄGNĘLIŚMY DZIĘKI ZASTOSOWANIU DOBREJ PRAKTYKI? CO UDAŁO SIĘ POPRAWIĆ, JAKIE PROBLEMY ROZWIĄZAĆ? NASZ NAJWIĘKSZY SUKCES.
Dzięki zastosowaniu dobrej praktyki boisko szkolne, które dotąd było szare i ponure, nabrało nowego, atrakcyjnego wyglądu.
Plansze do gier są codziennie wykorzystywane przez dzieci podczas przerw, a także przez nauczycieli i uczniów w czasie różnorodnych zajęć lekcyjnych (np.: język angielski – nauka słówek przez nazywanie narysowanych elementów; wychowanie fizyczne – gry ruchowe; matematyka – liczenie, działania na liczbach, wskazywanie godzin na zegarze). Z gier korzystają też dzieci spędzające wiele godzin w szkolnej świetlicy, przedszkolacy z oddziałów przedszkolnych oraz trudna do oszacowania grupa dzieci, nieuczęszczających jeszcze do naszej szkoły, która wraz z rodzicami oczekuje na boisku szkolnym na zakończenie zajęć lekcyjnych przez rodzeństwo.
Namalowane plansze wyzwoliły w uczniach inwencję twórczą – obecnie samodzielnie wymyślają propozycje na wykorzystanie kolejnych plansz. Dzieci korzystają też ze znanych już wcześniej gier, wspaniale bawiąc się. Wszyscy pracujący nad projektem uczniowie mają poczucie własnej wartości i świadomość wartości swojej pracy. Realizacja zadania pokazała, że każdy może wykonać coś bardzo wartościowego dla innych.
Ogromnym sukcesem jest również to, że przy realizacji zadania udało się zintegrować całą społeczność szkolną. Bezpośrednio zaangażowanych było 653 uczniów z klas I-VI, 32 przed-stawicieli rady rodziców, 33 nauczycieli oraz 2 pracowników obsługi. Z efektów naszych prac korzysta znacznie większa grupa osób.
SPOSÓB WDROŻENIA PRAKTYKI. KROK PO KROKU JAK DOBRA PRAKTYKA BYŁA REALIZOWANA.
Wiedząc o tym, że chcemy zrobić coś twórczego dla naszej szkoły, wsłuchaliśmy się w głosy uczniów, rodziców i nauczycieli, zbierając podczas zorganizowanych w sierpniu i wrześniu 2014 roku debat pomysły dotyczące tego, co można wspólnie zmienić w naszej szkole. Uczniowie zaproponowali malowanie szatni, korytarzy oraz boiska szkolnego, zwracając się jednocześnie do opiekuna samorządu szkolnego z prośbą, by ich pomysły zostały przedstawione i przedyskutowane na zebraniach rady rodziców i rady pedagogicznej. Ponieważ wszystkie pomysły uczniów okazały się bardzo ciekawe, rodzice i nauczyciele postanowili, że to właśnie uczniowie w sposób demokratyczny ustalą kolejność ich wdrażania. W tym celu przy pomocy opiekuna samorządu uczniowskiego zostały przygotowane i powielone dla wszystkich klas I-VI ankiety, zawierające trzy wyżej wymienione propozycje zadań. Wszyscy wychowawcy klas przeprowadzili ze swoimi uczniami rozmowy dotyczące tego, które z wymienionych w ankiecie zadań należałoby wykonać w pierwszej kolejności. Ponieważ najwięcej głosów (262) zdobył pomysł pomalowania bruku na boisku szkolnym, wspólną decyzją dzieci, rodziców i nauczycieli postanowiono najpierw zrealizować ten projekt.
Po wyborze rodzaju działania, na dodatkowych zajęciach artystycznych „Dekoratornia” (na które uczęszcza grupa dzieci zajmująca się przygotowaniem dekoracji dla naszej szkoły), jej uczestnicy przygotowali projekty gier i zabaw, jakie mogłyby się pojawić na placu przed szkołą. Gotowe projekty zostały omówione ze wszystkimi uczniami klas IV-VI na lekcjach plastyki oraz przekazane do wglądu dyrekcji, nauczycielom i rodzicom. Były też dostępne dla pozostałych dzieci w świetlicy szkolnej. Z każdego z projektów wybrano jeden lub kilka elementów, które następnie nauczyciel plastyki, przy pełnej akceptacji uczestników zajęć artystycznych „Dekoratornia”, połączył w jedną spójną całość i jeszcze raz przedstawił do akceptacji całej społeczności szkolnej. Termin wykonania pracy ustalono na dzień 10 listopada, który był w naszej szkole dniem wolnym od zajęć lekcyjnych. Ponieważ zależało nam, aby w malowaniu bruku wzięli udział wszyscy chętni rodzice, nauczyciele i uczniowie, Artur Hejna wysłał do nich zaproszenie przez e-dziennik. Również wychowawcy klas zachęcali swoich uczniów do udziału w malowaniu plansz oraz do kontaktu z koordynatorami działań malarskich, Arturem Hejną i Violettą Dobak.
10 listopada o godzinie 9 rozpoczęliśmy malowanie gier. Nad całością prac czuwali nauczyciele, wykonując następujące zadania:
- Artur Hejna – podział dzieci na grupy, ustalenia z rodzicami, nadzór nad pracą grup, rozdysponowanie materiałów malarskich, koordynowanie wykonania poszczególnych elementów gier;
- Violetta Dobak – nadzór na pracą przydzielonej grupy dzieci, praktyczne wykonywanie części elementów;
- Krystyna Tecław-Dziubek – zapewnienie materiałów malarskich, posiłku i ciepłej herbaty podczas przerw w pracy, wykonanie części elementów projektu;
- wychowawcy świetlicy –opieka nad uczniami odpoczywającymi w pracy trakcie malowania plansz.
Przed przystąpieniem do pracy każda z grup zapoznała się z projektem realizacyjnym. Artur Hejna poinformował również uczniów, rodziców i nauczycieli o tym, że projekt może ulec modyfikacji w trakcie realizacji, ale tylko po wcześniejszej konsultacji z nauczycielami – koordynatorami.
Pierwszym etapem pracy było wykonanie kredą szkicu plansz, a następnie każda z grup zajmowała się wykreśleniem konturu danego elementu za pomocą farby chlorokauczukowej i narzędzi malarski
Następnie, wymieniając się zadaniami, uzupełnialiśmy swoje prace i wykonywaliśmy kolejne ich elementy.
Zarówno uczniowie, jak i rodzice oraz nauczyciele wykazali się niezwykłą inwencją twórczą, uzupełniając wcześniejszy projekt o nowe, ciekawe elementy. W pracach uczestniczyło 9 dzieci, 3 nauczycieli, kilkoro rodziców oraz dyrekcja szkoły. Wspierali nas również dwaj pracownicy obsługi. Niesamowita była zgodność poszczególnych grup, pomimo czasem odmiennych zdań, dotyczących wykonania szczegółów danej planszy. Dzieci wspaniale dogadywały się ze sobą podczas pracy. Wszystko przebiegało sprawnie i bezkonfliktowo.
Po zakończeniu prac wspólnie posprzątaliśmy boisko, a podczas małego poczęstunku i gorącej herbaty omówiliśmy naszą pracę, a następnie udaliśmy się na drugie piętro szkoły, aby z okien zobaczyć efekty naszych działań. Okazały się imponujące! Wykonane zostały także zdjęcia, prezentujące efekty tego wspólnego wysiłku.
Dzień 10 listopada 2014 r. został celowo wybrany na namalowanie plansz, ponieważ był to w naszej szkole dzień wolny od zajęć dydaktycznych. Namalowane plansze mogły więc spokojnie wyschnąć do powrotu dzieci do szkoły, tj. do 12 listopada. Byliśmy bardzo ciekawi, w jaki sposób uczniowie zareagują na widok kolorowego, pełnego wzorów boiska. Radość była ogromna! Na boisko udawali się nie tylko uczniowie, ale również rodzice przypro-wadzający dzieci do szkoły – i wszyscy z podziwem oglądali efekty pracy.
Ponieważ gry wzbudziły tak duże zainteresowanie wśród naszych uczniów, w następnych etapach realizacji projektu „Szkoła Współpracy” planujemy ogłoszenie konkursu dla dzieci i ich rodziców – „Zabawy i gry na wykonanych przed szkołą planszach”. W dalszym okresie planowane jest także zrealizowanie kolejnej z propozycji dzieci wyłonionych w ankiecie, a mianowicie ozdobienie ścian wewnątrz budynku szkoły barwnymi elementami, odwołującymi się do tematyki zajęć prowadzonych w poszczególnych salach lekcyjnych, również według projektów uczniów.
Warto podkreślić, że namalowane plansze stały się tematem rozmów i twórczej aktywności dzieci przy tworzeniu nowych pomysłów zabaw. Tak więc zrealizowane działanie wpisuje się w codzienne funkcjonowanie naszej szkoły. Stało się częścią naszej codzienności, ale już słyszymy głosy naszych uczniów, że mają kolejne pomysły na namalowanie na boisku dalszych elementów plansz. Z pewnością to działanie wyzwoli wśród uczniów, nauczycieli i rodziców kolejne pomysły na uatrakcyjnienie przestrzeni szkolnej i podejmowanie dalszych inicjatyw. W najbliższych dniach zaprosimy również dzieci z sąsiednich szkół, aby mogły pobawić się z nami w nasze gry.
Polecamy nasze działanie innym szkołom, ponieważ:
- realizacja projektu to wspaniała zabawa, łącząca spontaniczną twórczość z zaplanowanym działaniem;
- wspólna praca w naturalny sposób umożliwia integrację rodziców, uczniów i nauczycieli;
- umożliwia atrakcyjną formę spędzania wolnego czasu podczas przerw i zajęć lekcyjnych;
- motywuje do podejmowania kolejnych, cennych inicjatyw w szkole;
- jest niestandardowym działaniem, którego efekty przyniosły korzyść całej szkolnej społeczności.
CO JEST POTRZEBNE DO REALIZACJI DOBREJ PRAKTYKI (PIENIĄDZE, CZAS, JAKIE OSOBY, CO JESZCZE)?
Do realizacji dobrej praktyki potrzebne jest przede wszystkim zaangażowanie nauczycieli, motywowanie uczniów i rodziców do współpracy, umiejętność słuchania i realizowania ich pomysłów. Koszty związane z wykonaniem projektu to ok. 500 zł na zakup farb, pędzli, wałków malarskich, folii, taśmy i kredy. Dobrze, jeśli koordynatorem takiego projektu jest nauczyciel plastyki, który w fachowy sposób potrafi pokierować inwencją twórczą uczniów. Ważną rolę odgrywa również opiekun samorządu uczniowskiego, który potrafi zachęcić uczniów do podejmowania ciekawych inicjatyw na terenie szkoły, organizuje systematyczne spotkania z dyrekcją w celu prezentacji przez uczniów ich pomysłów. Ważna jest też otwartość dyrekcji szkoły. Najbardziej odpowiednim okresem na wykonanie takiego zadania są miesiące letnie – ładna pogoda umożliwia szybkie schnięcie farb zastosowanych do malowania plansz. Wszystkie plansze zaprezentowane w niniejszym opisie wykonane zostały w ciągu pięciu godzin.
CO JESZCZE MOŻNA BYŁOBY ZROBIĆ DODATKOWO, Z PUNKTU WIDZENIA NASZYCH DZISIEJSZYCH DOŚWIADCZEŃ? CZY KOGOŚ JESZCZE WŁĄCZYĆ DO REALIZACJI?
Uważamy, że do samego malowania plansz można włączyć większą grupę rodziców i uczniów. Jednak należy pamiętać, że z drugiej strony zbyt duża liczba osób może spowodować chaos przeszkadzający w sprawnej realizacji projektów plansz.
CO SIĘ NIE UDAŁO, Z JAKIEGO POWODU, CO NALEŻAŁOBY ZROBIĆ INACZEJ?
Wykonanie projektu udało się zrealizować w całości, ale przede wszystkim dzięki wyjątkowo sprzyjającym jak na listopad warunkom atmosferycznym. Malowanie gier należy planować raczej w miesiącach letnich.